شخص حقوقی

شخص حقوقی به ماهیت وجودی اعتباریی اطلاق می‌شود که زنده نیست و انسان هم نیست که مستقلاً طرف حق واقع شود. ممکن است این ابهام پیش آید که آیا شخص حقیقی که هم انسان است و هم زنده، نمی‌تواند دارای شخصیت حقوقی باشد؟! چنین است که این فرد، دارای شخصیت حقوقی است نه این که شخص حقوقی باشد. “شخصیت حقوقی” با “شخص حقوقی” بسیار متفاوت است. پس شخص حقوقی به شرکت‌ها و نهادها و موسساتی اطلاق می‌شود تا مستقلاً دارای حقوق و تکالیفی شوند و محدودیت‌ها و تشریفاتی بر آن‌ها تحمیل شود تا در فرجام، مصلحت اشخاص حقیقی بهره برنده از این شخص حقوقی، مراعات گردد. پس وجود شخص حقوقی و شخصیت آن، به اعتباری است که ناشی از دیدگاه‌های فلسفی حقوقی می‌باشد.

شخص حقوقی و اقسام آن در ایران

بموجب قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران و سایر قوانین کشور، شخص حقوقی بر سه گونه است: دولتی، عمومی وخصوصی.

بخش دولتی

دولت

شامل سه دسته زیر است

1. وزارتخانه: تعداد آن‌ها۲۰ تا است
2. مؤسسه دولتی: اسامی آن‌ها زیاد است ودربودجه کشور می‌آید
3. شرکت دولتی: اسامی آن‌ها زیاد است ودربودجه کشور می‌آید ازجمله بانک‌ها وشرکت‌های بیمه دولتی

بخش عمومی

مؤسسه عمومی غیردولتی

شامل موارد زیر است:

۱ – شهرداری‌ها و شرکت‌های تابعه آنان مادام که بیش از ۵۰ درصد سهام و سرمایه آنان متعلق به شهرداریها باشد.

۲ – بنیاد مستضعفان و جانبازان انقلاب اسلامی.

۳ – هلال احمر.

۴ – کمیته امداد امام خمینی.

۵ – بنیاد شهید انقلاب اسلامی.

۶ – بنیاد مسکن انقلاب اسلامی.

۷ – کمیته ملی المپیک.

۸ – بنیاد پانزده خرداد.

۹ – سازمان تبلیغات اسلامی.

۱۰ – سازمان تأمین اجتماعی.

1. فدراسیونهای ورزشی آماتوری جمهوری اسلامی ایران.
2. مؤسسه‌های جهاد نصر، جهاد استقلال و جهاد توسعه زیر نظر جهاد سازندگی.
3. شورای هماهنگی تبلیغات اسلامی
4. کتابخانه آیت‌الله مرعشی نجفی (قم)
5. بنیاد امور بیماری‌های خاص
6. سازمان دانش‌آموزی جمهوری اسلامی‌ایران
7. صندوق بیمه اجتماعی روستاییان و عشایر
8. صندوق تأمین خسارتهای بدنی

بخش خصوصی

شامل سه دسته است

1. شرکت تعاونی با اقسام آن
2. شرکت تجاری با اقسام آن

شرکت سهامی عام وشرکت سهامی خاص

شرکت با مسئولیت محدود

شرکت تضامنی

شرکت مختلط

۳-موسسات غیر تجاری